Γιάννης Μάντακας, ο ιδρυτής της Χορωδίας

Σύνδεσμοι

Αφιέρωμα του Γιώργου Κεραμιδιώτη στον Γιάννη Μάντακα
Ο τιμητικός τόμος για το Γιάννη Μάντακα
Ο τιμητικός τόμος για το Γιάννη Μάντακα
Παλιά προγράμματα συναυλιών της Χορωδίας του Μουσικού Τμήματος
Παλιά προγράμματα συναυλιών της Χορωδίας του Μουσικού Τμήματος, σήμερα στο αρχείο Γιάννη Μάντακα του ΑΠΘ

1932

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 4 Μαρτίου. Ο πατέρας του, Νικόλαος, καταγόταν από τα Χανιά της Κρήτης και η οικογένειά του έπαιξε ενεργό ρόλο στην Επανάσταση, στο Μακεδονικό Αγώνα και την Εθνική Αντίσταση. Η μητέρα του, Μαργαρίτα, ήταν κόρη του Αργύρη Ζάχου, ο οποίος ως διπλωμάτης προσέφερε τις υπηρεσίες του στο Μακεδονικό Αγώνα στο πλευρό του Ίωνα Δραγούμη. Αυτές οι καταβολές έστρεψαν το ενδιαφέρον του προς την ιστορία του τόπου, τη τέχνη και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και τον έκαναν κοσμοπολίτη, με ανοιχτές ιδέες και υψηλή αισθητική.

1949

Άρχισε συστηματικές μουσικές σπουδές με δασκάλους τον διευθυντή του Μακεδονικού Ωδείου Επαμεινώνδα Φλώρο και τον υιό του Κωνσταντίνο. Παρακολούθησε μαθήματα Αντίστιξης, Φούγκας και Διεύθυνση Χορωδίας.

1951

Άρχισε να γράφει μουσικοκριτικά σημειώματα στις εφημερίδες της Θεσσαλονίκης, που συνεχίστηκαν έως το 1978. Κατά καιρούς συνεργάστηκε με τις εφημερίδες «Το Φως», «Νέα Αλήθεια», «Μακεδονία» και «Ελληνικός Βορράς».

1953

Φοιτητής της Νομικής ήδη, ίδρυσε την Χορωδία του Α.Π.Θ. και λίγο αργότερα το Μουσικό Τμήμα της Πανεπιστημιακής Φοιτητικής Λέσχης του Α.Π.Θ. Ο τομέας αυτός αποτέλεσε το κυριότερο πεδίο δράσης του, για το οποίο εισέπραξε και την μεγαλύτερη αναγνώριση για την προσφορά του στα μουσικά δρώμενα της Ελλάδας. Ανανέωσε τη χορωδιακή μουσική εισάγοντας νέο ρεπερτόριο, κάνοντας πολλές πρώτες εκτελέσεις ελληνικών και ξένων έργων, ιδίως της Αναγέννησης, του Μπαρόκ και της σύγχρονης εποχής. Διοργάνωσε πλήθος συναυλιών και εκδηλώσεων στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και σε πολλές πόλεις της Ελλάδας.
Παράλληλα συμμετέχει ανελλιπώς σε μεγάλα χορωδιακά φεστιβάλ του εξωτερικού. Πραγματοποίησε αρκετές δισκογραφικές παραγωγές, πολλά προγράμματα για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, μουσικές εκδόσεις, συναντήσεις χορωδιών, μουσικοπαιδαγωγικά σεμινάρια και σεμινάρια χορωδιακής μουσικής. Όλες αυτές οι δραστηριότητες συνεχίστηκαν αδιάλειπτα έως το 1993.

1954

Τακτικός συνεργάτης του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας και του Ραδιοφωνικού Σταθμού Μακεδονίας παρουσίασε σειρά προγραμμάτων, μέσα από τα οποία προέβαλε το έργο δεκάδων Ελλήνων συνθετών και κατέγραψε το χρονικό της ελληνικής μουσικής πρωτοπορίας του 20ου αιώνα. Η συνεργασία του με το ραδιόφωνο σταματά το 1991.

1955

Μέλος της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών.

1956

Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία.

1957

Σπούδασε θεωρητικά και διεύθυνση χορωδίας στη Γερμανία με τους H. Lemacher και K. Thomas.

1958

Ίδρυσε τη Χορωδία του Ραδιοφωνικού Σταθμού Μακεδονίας.

1959

Παρακολούθησε στη Γερμανία σεμινάριο για το μουσικοπαιδαγωγικό σύστημα Carl Orff.

1962

Παντρεύτηκε την Ελένη Σεφερτζή, πιανίστα και καθηγήτρια της Γαλλικής γλώσσας στη Μέση Εκπαίδευση.

1964

Γεννήθηκε η κόρη του Μαργαρίτα, σήμερα σημαντική χορογράφος.Άρχισε τη διεθνή του παρουσία, συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Χορωδιών Νέων Europa Cantat. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, που διήρκησε μέχρι το 1991, έδωσε με τη Χορωδία του Α.Π.Θ. συναυλίες στη Νεβέρ της Γαλλίας, στις Βρυξέλλες και τη Ναμίρ του Βελγίου, στο Γκρατς της Αυστρίας, στο Μόναχο, Στουτγάρδη, Καρλσρούη και Κόμπλετζ της Γερμανίας, στη Βασιλεία και τη Λουκέρνη της Ελβετίας, στο Άρχους της Δανίας, στη Βαρκελώνη της Ισπανίας, στο Λέστερ της Μεγάλης Βρετανίας. Επίσης οργάνωσε και διηύθυνε διεθνή χορωδιακά εργαστήρια και θεωρήθηκε πανευρωπαϊκά ως ένας από τους πλέον ειδικούς στον τομέα της σύγχρονης χορωδιακής μουσικής.Παρακολούθησε μαθήματα Σύγχρονης Μουσικής στην Αθήνα με τον Γιάννη Α. Παπαϊωάννου.Ίδρυσε, σε συνεργασία με τον μουσικολόγο Uwe Martin, το Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής στο Γερμανικό Ινστιτούτο ΓΚΑΙΤΕ Θεσσαλονίκης.

1965

Οργάνωσε την πρώτη «Συνάντηση Χορωδιών», εισάγοντας για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα επιτυχημένο πρότυπο του εξωτερικού και δημιουργώντας ένα νέο θεσμό στα μουσικά δρώμενα της χώρας μας. Αργότερα θα εξελιχθεί σε «Χορωδιακή Εβδομάδα» και σε «Συνάντηση Χορωδιών και Ορχηστρών Νέων».Άρχισε την εκπαιδευτική του δραστηριότητα, ως καθηγητής Ανωτέρων Θεωρητικών στο Μακεδονικό Ωδείο. Συνολικά δίδαξε Θεωρητικά, Διεύθυνση Χορωδίας και σύγχρονα Μουσικοπαιδαγωγικά Συστήματα σε ωδεία για 40 περίπου χρόνια.Παρακολούθησε στη Μουσική Ακαδημία του Darmstadt σεμινάρια σύνθεσης σύγχρονης μουσικής με τον Pierre Boulez και τον Gyorgi Ligeti.

1966

Διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη για πρώτη φορά «Διεθνή Χορωδιακή Εβδομάδα», σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Χορωδιών Νέων Europa Cantat. Θα ακολουθήσουν άλλες τρεις διοργανώσεις, το 1980, 1983 και 1986.

1961-1971

Συμμετείχε στις «Ελληνικές Εβδομάδες Σύγχρονης Μουσικής» όπου παρουσίασε σε πρώτη εκτέλεση έργα σύγχρονων ελλήνων και ξένων συνθετών.

1966-1979

Διευθυντής του Μακεδονικού Ωδείου Θεσσαλονίκης. Από τη θέση αυτή αγωνίστηκε συστηματικά και επέτυχε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στα προγράμματα της ωδειακής παιδείας στην Ελλάδα. Συμμετείχε συχνά σε επιτροπές και ομάδες εργασίας των Υπουργείων Πολιτισμού και Παιδείας, καθώς και σε συνέδρια και σεμινάρια μουσικοπαιδαγωγικής στο εξωτερικό.

1967

Γεννήθηκε η δεύτερη κόρη του Χρύσα, σήμερα αξιόλογη σκηνογράφος – ενδυματολόγος.

1970-1973

Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Εταιρείας Heinrich Schutz.

1972

Προσκεκλημένος από το Lincoln Center της Νέας Υόρκης και από το πρόγραμμα Μορφωτικών Ανταλλαγών του State Department, επισκέφτηκε πανεπιστημιακές σχολές και ιδρύματα στην Ουάσιγκτον, Φλώριδα, Ατλάντα, Μίτσιγκαν, Μπλούμιγκτον, Φιλαδέλφεια, με σκοπό να μελετήσει την αμερικανική μουσική παιδεία και παράλληλα να προβάλει τη σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία.

Υπήρξε για πολλά χρόνια μέλος του Δ.Σ. ΕΤΟΣ (Ειδικό Ταμείο Οργάνωσης Συναυλιών) της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης και μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής της Εβδομάδας Νέων Καλλιτεχνών της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.

1977

Με πρόσκληση του Μάνου Χατζηδάκι, ίδρυσε την Αττική Χορωδία, στο πλαίσιο της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.

1979-1996

Διευθυντής του Νέου Ωδείου Θεσσαλονίκης. Μαζί με τον Κάρολο Τρικολίδη οργάνωσαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα την Σχολή Μουσικής Προπαιδείας.

1983-1995

Διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας. Οργάνωσε τη Μουσική Κατασκήνωση Καβάλας, με συμμετοχή μαθητών από ωδεία όλης της χώρας, θεσμός που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

1985-1993

Δίδαξε μουσική στη Παιδαγωγική Σχολή του Α.Π.Θ.

1993

Προσβλήθηκε από σπάνια ασθένεια του κινητικού νευρώνα.

1998

Πέθανε στη Θεσσαλονίκη στις 26 Δεκεμβρίου.