[Με αφορμή την χριστουγεννιάτικη συναυλία που ετοιμάζουμε, ακολουθούν δύο κείμενα σχετικά με τα έργα του προγράμματος: για τον συνθέτη Μαρκ-Αντουάν Σαρπαντιέ και την περίφημη Λειτουργία του μεσονυκτίου]
Η Λειτουργία του μεσονυκτίου (δηλαδή η λειτουργία για τη νύχτα των Χριστουγέννων) είναι η πιο διάσημη από τις ένδεκα λειτουργίες του Σαρπαντιέ, αυτή που εκδίδεται και ηχογραφείται περισσότερο από όλες. Γράφτηκε μεταξύ 1690-1693, την περίοδο δηλαδή που ο συνθέτης υπηρετούσε ως αρχιμουσικός στο Ιησουίτικο κολλέγιο Λουί-λε-Γκραν, στο Παρίσι. Η διανομή του έργου περιλαμβάνει 8 σολίστ, τετράφωνη χορωδία, ορχήστρα (2 φλάουτα, φαγκότο, βιολί Ι-ΙΙ, βιόλα, τσέλο) και μπάσο κοντίνουο. Η λειτουργία αυτή ανήκει στο είδος της missa-parodia, καθώς κάνει ευρεία χρήση μελωδιών από λαϊκά χριστουγεννιάτικα τραγούδια, κάτι που ήταν πολύ συνηθισμένο, ιδιαίτερα στη Γαλλία της εποχής του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Παρόμοια έργα για τη νύχτα των Χριστουγέννων έγραψαν και άλλοι Γάλλοι συνθέτες, όπως οι Κλωντ Ζερβέζ (Claude Gervaise, 1540-1560) και Μισέλ-Ρισάρ Ντελαλάντ (Michel-Richard Delalande, 1657-1726). Την ίδια εποχή ο Σαρπαντιέ συνέθεσε και μια σειρά από Χριστουγεννιάτικα τραγούδια για όργανα (Noëls pour les instruments).Στη Messe de minuit ο συνθέτης χρησιμοποιεί πολλά αυτοτελή οργανικά μέρη, καθώς και αυτοσχεδιασμούς για εκκλησιαστικό όργανο, τα οποία βασίζονται στο ίδιο θεματικό υλικό και εναλλάσσονται με τα χορωδιακά και τα σολιστικά μέρη. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα έργο γεμάτο ποικιλία και χάρη, που βασίζεται στην ευχαρίστηση του παιχνιδιού και του μουσικού ανεκδότου.Η γενική περιγραφή του έργου, μαζί με τις λαϊκές μελωδίες που χρησιμοποιούνται (αναφέρονται από τον ίδιο τον συνθέτη στην παρτιτούρα του έργου) είναι η εξής:
KYRIE
Συμφωνία |
Ορχήστρα |
“Joseph est bien marié” |
Kyrie |
Χορωδία |
|
|
Εκκλησιαστικό όργανο |
|
Christe |
Σολίστ (A, T, B) |
“Or nous dites Marie” |
Συμφωνία |
Ορχήστρα |
“Une jeune Pucelle” |
Kyrie |
Χορωδία |
|
|
Εκκλησιαστικό όργανο |
|
GLORIA
Et in terra pax hominibus |
Χορωδία |
|
Laudamus te |
Χορωδία |
“Les bourgeois de chastre” |
Dominus Deus rex coelestis |
Σολίστ (A, T, B) |
|
Qui tollis peccata mundi |
Χορωδία |
|
Quoniam tu solus Sanctus |
Σολίστ (SI, SII) |
“Où s’en vont ces gays bergers” |
Amen |
Χορωδία |
|
CREDO
Patrem omnipotentem |
Χορωδία |
|
Deum de Deo |
Χορωδία |
“Vous qui désirez sans fin” |
Et incarnatus est |
Χορωδία |
|
Crucifixus etiam pro nobis |
Σολίστ (A, T, B) |
“Voici le jour solennel de Noel” |
Et ascendit in coelum |
Χορωδία |
|
Et in Spiritum sanctum |
Σολίστ (SI, SII) |
“A la venue de Noel” |
Et unam sanctam catholicam |
Χορωδία – Σολίστ (A, T, B) |
|
SANCTUS
Συμφωνία |
Ορχήστρα |
“O Dieu que n’estois je en vie” |
Sanctus |
Χορωδία |
|